Psikolojide koşullu uyarıcı kavramı nedir?

Koşullu Uyarıcı Kavramı

Koşullu uyarıcı, Pavlov'un klasik koşullanma deneyleriyle ortaya konmuş bir kavramdır. Bu kavram, belirli bir uyarıcının (koşulsuz uyarıcı) başka bir uyarıcıyla (koşullu uyarıcı) birlikte sunulması sonucu, belirli bir tepkinin oluşmasını ifade eder.

Temel Unsurlar

• Koşulsuz Uyarıcı: Doğal olarak bir tepki yaratan uyarıcı. Örneğin, yiyecek.
• Koşullu Uyarıcı: Önceden nötr olan ve koşulsuz uyarıcıyla birlikte sunulduğunda tepki oluşturan uyarıcı. Örneğin, bir zil sesi.
• Koşulsuz Tepki: Koşulsuz uyarıcıya verilen doğal tepki. Örneğin, yiyecek görünce salya akması.
• Koşullu Tepki: Koşullu uyarıcıya verilen tepki. Zil sesi duyulduğunda meydana gelen salya akması.

Örnek

Bir örnekle açıklamak gerekirse: - Yiyecek (koşulsuz uyarıcı) ve zil sesi (koşullu uyarıcı) birleştirildiğinde, - Zil sesinden sonra yiyecek sunulduğunda zamanla sadece zil sesi duyulduğunda bile salya akabilir. Bu durum, öğrenmenin psikolojik bir biçimi olarak kabul edilir ve bireylerin çevreye nasıl tepki verdiğini anlamada önemlidir.