Psikolojide şartlı tepkiler nedir ve nasıl oluşur?

Şartlı Tepkiler Nedir?

Şartlı tepkiler, bir uyarıcının (şartlı uyarıcı) öğrenilen bir tepkiye neden olduğu durumlardır. Birey, belirli bir uyarıcı ile yapılan deneyimler sonucu, yeni bir davranış veya tepki geliştirebilir. Bu kavram, klasik koşullanma teorisi çerçevesinde incelenir.

Nasıl Oluşur?

Şartlı tepkilerin oluşum süreci aşağıdaki aşamaları içerir:

• Şartlı uyarıcı (ŞU): Daha önce nötr olan bir uyarıcının (örneğin, bir zil sesi) belirli bir tepkile (örneğin, salya akıtma) birleştirilmesi.
• Şartsız uyarıcı (ŞU): Doğuştan, otomatik bir tepki yaratan bir uyarıcıdır (örneğin, yiyecek). Bu uyarıcı, istem dışı bir tepki (şartsız tepki) üretir.
• Koşullandırma: ŞU ve SU'nin birlikte sunulması, bireyin belirli bir tepki geliştirmesine yol açar. Zamanla, şartlı uyarıcı (örneğin, zil) tek başına şartsız tepkiyi (örneğin, salya akıtma) tetiklemeye başlar.

Sonuç olarak, şartlı tepkiler, bireylerin çevresel uyarıcılara yanıt olarak geliştirdikleri öğrenilmiş davranışlardır.