Psikolojide şartlı uyarımlar kavramı nedir?

Psikolojide Şartlı Uyarımlar Kavramı

Şartlı uyarımlar, öğrenme sürecinde bir tepkiyi tetiklemek için bir uyarıcının başka bir uyarıcı ile birleştirilmesi ile ilgili bir kavramdır. Bu, genellikle klasik koşullanma şeklinde adlandırılan bir öğrenme biçimidir.

Temel Unsurlar

• Şartlı Uyarıcı (ŞU): Belirli bir tepkiyi tetikleyen uyarıcı. Örneğin, zil sesi.
• Şartlanmamış Uyarıcı (ŞU): Doğal bir tepkiyi tetikleyen uyarıcı. Örneğin, yiyecek.
• Şartlı Tepki (ŞT): Şartlı uyarıcıya verilen öğrenilmiş tepki. Örneğin, zil sesi duyulduğunda salivasyon.
• Şartlanmamış Tepki (ŞT): Şartlanmamış uyarıcıya verilen doğal tepki. Örneğin, yiyecek görünce acıkma hissi.

Örnek

Pavlov’un köpek deneyleri bu kavramın en bilinen örneğidir. Deneyde köpeklere yiyecek verildiğinde, zil sesi ile birlikte verildi. Zamanla, yalnızca zil sesi duyduğunda köpeklerin salya akıttığı gözlemlendi. Bu, şartlı uyarımların nasıl çalıştığını gösterir.