Bilişsel çarpıklıklar (cognitive biases) nedir?

Bilişsel Çarpıklıklar Nedir?

Bilişsel çarpıklıklar, insanların düşünme, anlama ve karar verme süreçlerinde sistematik hatalar yapmalarını ifade eder. Bu çarpıklıklar, bireylerin gerçeklik algısını etkileyerek yanlış değerlendirmelere yol açabilir. Genellikle duygusal etkiler, geçmiş deneyimler ve sosyal etkileşimlerden kaynaklanır.

Bilişsel Çarpıklıkların Özellikleri

• Algı Yanlılığı: Bilgiyi, mevcut inançlarla çelişen bir şekilde yorumlama.
• Seçici Hatırlama: Kişinin, belirli bir konu ile ilgili unutulmuş veya göz ardı edilmiş bilgileri hatırlamaması.
• Doğaçlama Yanlılığı: Sonuçlar üzerine yapılan tahminlerin, geçmiş deneyimlere fazla dayanması.
• Onaylayıcı Kanıt Yanlılığı: Kişinin, inançlarını destekleyen bilgileri araması ve onlara daha fazla önem vermesi.

Önemi

Bilişsel çarpıklıklar, bireylerin benlik algısını, kararlarını ve sosyal ilişkilerini olumsuz yönde etkileyebilir. Farkında olmak, bu hatalardan kaçınmak için kritik bir adımdır.